معرفی کتاب | تحلیل نفوذ فرهنگ کابالیستی در سینما»

بالاخره برای اولین بار، در یک متن دانشگاهی و منقح، ارتباط کابالیسم (عرفان یهودی) و سینمای هالیوود با توضیحات علمی – تاریخی و ارجاعات مفصل به منابع عرفانی و فلسفی و یهودی مورد تحلیل و بازخوانی قرار گرفت و توسط انتشارات دانشگاه امام حسین (علیه‌السلام) به زیور طبع آراسته شد.

کتاب «تحلیل نفوذ فرهنگ کابالیستی در سینما» یا به صورت مختصر: «فرهنگ کابالیستی در سینما» در اولین چاپ خود در 365 صفحه، توسط انتشارات دانشگاه جامع امام حسین (علیه‌السلام) روانه بازار نشر شد. نویسندگان این اثر محمدحسین فرج نژاد و رفیع الدین اسماعیلی هستند که با همکاری حفیظه مهدیان این کتاب را به رشته تحریر درآورده‌اند و با ویراست ادبی و محتوایی و بازخوانی محمدحسن فرج‌نژاد و سیدمحمدباقر موسوی  منتشر شده است.

سینمای دینی، عرفان یهودی کابالا، روش‌شناسی فنی- حکمی نقد و تحلیل سینما، سینمای یهودی‌–کابالیستی، ماتریکس، ناین (عروسک شماره نُه)، شاگرد جادوگر

این کتاب در پنج فصل، با عناوین ذیل، فرهنگ کابالیستی و میزان و چگونگی نفوذ آن در فرهنگ و هنر غرب را مورد مداقه قرار داده است و به بررسی سینمای قبالایی هالیوود پرداخته است. نویسندگان در چکیده‌ای بر این اثر چنین نگاشته‌اند:

«مطالعات دینی و عرفانی سینما و فهم فلسفه فیلم، از مهم‌ترین مراحل رسیدن به سینمای دینیِ بومی است. برای این امر مطالعه سینمای دینی و عرفانی غرب نیز مددکار ماست؛ ولی باید مواظب بود که امروزه، با گسترش روزافزونِ نوعي معناگرايي ممزوج به جادو، علوم غريبه، موعودگرايي و مسیحاباوری خاص با رنگ و بوی یهودی در رسانه‌های غرب روبرو هستيم. کاباليسم (عرفان یهود) در سال‌هاي اخير، به مدد رسانه‌هاي جريان سرمايه‌داري صهيونيستي، روح تازه‌اي گرفته و در مجامع سياسي، فرهنگي، علمي و رسانه‌اي غرب، تأثیرات خود را گذاشته است.

سينماي غرب خصوصاً هاليوود، در فضاي آخرالزماني کنونی، به وفور به سمت زنده کردن آرمان‌هاي کاباليستي چون جادوگري، مسيحاگرايي، شيطان‌گرايي، جن‌گرايي، علوم غريبه، رياضي و کمّي کردن عالم، تقليل‌گرايي متافيزيک به اعداد و حروف، حروف‌گرايي، خداـ انسان‌انگاري، جسم‌انگاری مجردات و ميل به تسلطِ بيشترِ انسان بر عالم پيش مي‌رود.

این نوشته سعی دارد با بررسی نفوذ مؤلّفه‌های کابالیسم و سیر تطور تاریخی آن در غرب، به تحلیل آثار شاخص سینمایی چون ماتریکس، انیماتریکس، ناین(عروسک شماره نُه)، شاگرد جادوگر و کنستانتین به عنوان آثار شاخص این جریان در هالیوود بپردازد و چگونگی نفوذ مفاهیم کابالیستی در این آثار را بررسی نماید.

برای رسیدن بدین هدف، روش فرمالیستی و نوفرمالیستی، کارایی نخواهد داشت و لذا روش‌هایی چون تحلیل رمزگان جان فیسک، تحلیل روایت یوسف‌زاده و روش فنی- حکمی ابداع شده توسط نگارندگان، مورد توجه قرار گرفته‌اند تا بتوان با چنین روش‌هایی، علاوه بر فهم فرم و سبکِ ساخت، معانی و مبانی و فرهنگ فیلم را از اثر هنری به دست آورد. تحلیل‌هایی از این دست، از جهتی به فهم عمیق‌تر دین سینمایی شده در غرب و ارتقای سواد رسانه‌ای افراد کمک می‌کند و از طرفی، به تولیدگران رسانه‌ای کمک می‌کند تا در گیر و دار تولید، ضمن توجه به آثار شاخص، به مضامین و مبانی فلسفی و عرفانی خاص آن‌ها نیز توجه داشته باشند و اسیر فرم‌های معنادار و جهت‌دارِ غربی نشوند و بتوانند ایده‌هایی برای تولید آثار خوب با انسجام بین فرم و محتوای بومی نیز پیدا کنند.»

این کتاب با دقت علمی و عرفانی، در بخش‌های ابتدایی هر کدام از اصطلاحات و واژه‌های «عرفان»، «تصوف»، «ميستي‌سيزم»، «گنوستي‌سيزم»، «اسپيرچواليتي»، «صوفيسم»، «معرفت شهودي»، «معرفت عميق معنوي» و «مراقبت» را مورد کنکاش قرار داده است و نسبت عرفان یهودی قباله (کابالا) را با این موارد در تاریخ عرفان و دین یهود موردد بررسی قرار داده است.

همچنین این اثر علمی، سه مکتب اصلی سنتی عرفان یهود که شامل «مرکابا»  و «قبالا» و «حسیدیسم» می‌شود را نیز بررسی کرده است و به «مسیحیت کابالیستی» و «مکتب قبالای فیلیپ برگ» در دوران معاصر رسیده است و مولفه های اصلی این مکاتب را در ادوار تاریخی مورد اقتضا برشمرده است. همچنین نویسندگان کوشیده‌اند تا با نظر به برخی نشانه‌ها و نمادهای اصلی یهودیت که در کابالیسم بیشتر کاربرد دارند، به غنای کتاب بیفزایند.

یکی دیگر از محسنات این کتاب، عدم اکتفا به نظرات مورخان کابالیست چون گرشوم شولم و سایر نویسندگان یهودی صهیون‌مآب است. این اثر برای کسب غنای بیشتر و توجه به منتقدین، تلاش کرده تا ضمن توجه به نظرات یهودیان منتقد صهیونیسم و منتقدین کابالا، نیز نگاهی به قرآن کریم و زاویه دید قرآن نسبت به یهودیان و فرقه‌های متاثر از آنان داشته باشد. لزوم توجه بيشتر به مباحث قرآن حکيم درباره يهودپژوهي و دشمن‌‌شناسي و نگاهی اجمالی به آیات فراوان یهودشناسی در قرآن حکیم، از نظر نویسندگان این اثر مورد مداقه بوده و آیات متنوعی از قرآن در این اثر مورد توجه بوده‌اند و این مطلب زمانی ارزش بیشتری می‌یابد که بدانیم کتب کابالیست‌هایی چون فیلیپ برگ و گرشوم شولم، در کنار منابع یهودی چون زوهر، تلمود، تورات و سایر منابع  و تفاسیر کتاب مقدس نیز مورد توجه مولفین اثر حاضر بوده است و همه اینها به جز منابع علمی است که درباره تاریخ، فلسفه و عرفان در غرب و سینما و فلسفه و حکمت هنر مورد استفاده قرار گرفته است.

سینمای دینی، عرفان یهودی کابالا، روش‌شناسی فنی- حکمی نقد و تحلیل سینما، سینمای یهودی‌–کابالیستی، ماتریکس، ناین (عروسک شماره نُه)، شاگرد جادوگر

فهرست اجمالی مطالب این اثر ارزشمند به قرار ذیل است:

مقدمه

ضرورت شناخت دقيق رقبا و دشمنان تمدن اسلامي براي ساخت تمدن اسلامي از منظر رهبري

جايگاه غرب‌شناسي ودشمن‌شناسي عميق، در نقشه اهداف فكري تربيتي جامعه اسلامي

فصل اول:‌ مفاهيم و کليات

1-1. تعريف مسأله

1-2. ضرورت انجام تحقيق

1-3.  پيشينه تحقيق

1-4. اهداف تحقيق

فصل دوم: مباني مفهومي- نظري

2-1.  مفهوم شناسي

2-2.  واکاوي انتقادي تاريخ، انديشه و فرهنگ قبالايي

2-3.  مباني و تاريخچه تفکرات عرفاني وشبه‌عرفاني در ميان يهوديان

2-4.  مؤلّفه‌هاي اصلي قبالا

2-5.  موج عصر نوين و دين نوين جهاني متأثر از قبالاي نوين

2-6.  مباني و مؤلفههاي «معنويت عصر نوين» يا «دين نوين جهاني»

2-7.  راهبردها و راهکارهاي گسترش بيداري جهاني و رهايي از کنترلِ غرب

2-8. مشکلات و آسيب‌ها و کمبودهاي استقرار دين نوين جهاني

فصل سوم:‌ روش‌شناسي تحقيق

3-1.  بيان روش تحقيق به صورت خلاصه

3-2. قلمرو مكاني و زماني تحقيق (جامعه آماري و تعداد نمونه)

3-3. ضرورت و هدف از نوآوري در روش نقد و تحليل آثار سينمايي

3-4. روش شناسي نقد و تحليل، معناشناسي و مبناشناسي و ارزيابي آثار سينمايي

3-5. تفاوتهاي روش تحقيق کيفي و کمي در نقد و تحليل فيلم

3-6. مروري بر روش تحليل نشانه‌شناسي

3-7. نگاهي به روش تحليل رمزگان‌ جان فيسک (روش نشانه‌شناسي اجتماعي)

3-8. نگاهي به روش تحليل روايت غلامرضا يوسف‌زاده

3-9. تمهيدي بر روش فنّي-حِکمي نقد و تحليل فيلم و انيميشن (روش پیشنهادی مولفین کتاب برای نقد و  تحلیل فیلم)

فصل چهارم: نقد و تحليل فيلم‌ها و نفوذ قبالا در سينما

4-1.  جريان‌شناسي نگاه به کاباليسم و انواع بازنمايي قباله در سينما

4-2.  نفوذ فرهنگ قبالايي بر ژانرهاي سينمايي

4-3. نفوذ نمادها و نشانه‌هاي مهم يهودي ـ کاباليستي در سينما

4-4.  تحليل نفوذ کاباليست در انيميشن انيميشن شماره نُه (ناين) بر اساس روش جان‌فيسک

4-5.  تحليل نفوذ کاباليست در فيلم ماتريکس و پويانمايي‌هاي انيماتريکس بر اساس روش فني ـ حکمي

4-6.   تحلیل فیلم سینمایی شاگرد جادوگر بر اساس رمزگان جان فیسک

4-7.  تحليل فيلم «کنستانتين»، ترکيبي از مسيحيت محرّف و ايده‌هاي يهودي و شيطان‌گرايانه

فصل پنجم:‌ جمع‌بندي و نتيجه‌گيري و ارائه راهبرد و راهکار

5-1. جولان عرفان‌واره‌ها در عصر مظلوميت واژه‌ها

5-2. خلاصه کلام در شناخت عرفان يهودي

5-3. عناصر کاباليستي که در رسانه‌ها نفوذ پيدا کرده اند

5-4.  فيلم‌هاي کاباليستي(قبّالايي) و جادويي و شرّگرا

5-5.  مؤلفه‌هاي قدرت‌بخش و آينده‌ساز عرفان اسلامي در مقايسه با عرفان يهودي

5-6. مؤلفه‌هاي اصلي بيداري جهاني و تقويت جبهه مقاومت در برابر فرهنگ کاباليستي غرب

5-7. راهِ رهايي در برابر بسط معنويت‌نماهاي غربي-قبالايي

5-8. پيشنهاداتي براي توليد برنامه‌هاي رسانه‌اي در راستاي نقد معناگرايي‌کاذب و ترويج معنويت اسلامي

حرف آخر

 

منابع و مآخذ

الف. کتاب‌هاي فارسي و عربي/ ب. پايان‌نامه‌ها/ ج. مقالات/ د. منابع انگليسي/ ه. پايگاه‌هاي اينترنتي

برای تهیه این کتاب می‌توانید با شماره تلفن 09197455891 تماس بگیرید. همچنین شماره مرکز پخش انتشارات دانشگاه نیز پاسخگوی شماست: 02188839297 و 02177105634