الگوی شش ضلعی حکمرانی ج.ا.ا در فضای مجازی

فضای مجازی در زمان حاضر در تمامی ابعاد زندگی فردی و اجتماعی مردم جهان نفوذ کرده و در حال ایجاد یک تمدن جدید بشری است که از تمدن‌های قبل به مراتب فراگیرتر است.

بدون شک حکمرانی چنین فضایی – که از یک طرف با تسهیل ارتباط و ارائه فناوری‌ها و خدمات جدید و شگفت‌آور ضریب نفوذ بسیار بالایی داشته و بسیار سریع‌تر از فرهنگ غرب در حال هضم کردن کاربران یعنی مردم خود است و از طرف دیگر با قابلیت‌های خود در حال تبدیل کردن حاکمیت ملی- حکومتی به یک حاکمیت شبکه‌ای- شرکتی فرامرزی است – امری بسیار پیچیده و خطیر می‌باشد.

این مسئله بیش از سایر کشورها برای جمهور اسلامی ایران یک تهدید حساب می‌شود؛ چرا که این کشور همواره در معرض تهدیدات دشمنان خود به خصوص جریان صهیونیسم قرار دارد و اکثر شرکت‌های بزرگ و صاحب نفوذ در فضای مجازی تحت سلطه این جریان هستند. لذا بررسی مسئله حکمرانی در کشور ما اهمیت بسیار بالایی داشته و همت ویژه‌ای را می‌طلبد.

این گزارش که در واقع، متن پیاده شده سخنرانی حجت الاسلام دکتر رضا غلامی در محل مجمع عالی علوم انسانیِ اسلامی، در چهارم تیرماه 1398 است، برآن است تا الگوی حکمرانی چنین فضایی را برای جمهوری اسلامی با توجه به اصول راهبردی این کشور در مواجهه با فضای مجازی پیشنهاد دهد. این الگوی حکمرانی – که «الگوی شش ضلعی» نامیده‌ شده، از شش محور اساسی شبکه ملی اطلاعات، شبکه فراملی اطلاعات، نظام حقوق بین‌الملل، گفتمان مواجهه انقلابی، شرکت‌های بزرگ غیردولتی و بسیج سایبری فراملی تشکیل شده است.

این شش محور اگرچه از یک جنس نیستند؛ اما در موفقیت یکدیگر نقش جدی ایفا کرده و عمده اهداف جمهوری اسلامی در فضای مجازی را پوشش می‌دهند. لذا به نظر می‌رسد الگوی مورد نظر راهی جامع و عملی را برای خروج از انفعال و مواجهه فعال با فضای مجازی پیش روی نهد؛ هرچند ارائه الگوهای دیگر نیز مشروط بر این که موافق با اصول راهبردی مذکور باشند، خالی از امکان نیست.

کلید واژه: فضای مجازی، شبکه ملی اطلاعات، حکمرانی، حاکمیت شبکه‌ای، الگوی شش ضلعی، اصول راهبردی، جمهوری اسلامی ایران